Trochę o Dianie
Z zaciekawienie od niepamiętnych czasów śledzę losy królewskiej rodziny.
Dzisiaj postanowiłam że opowiem trochę o każdym z członków zacznę od Diany.
Diana urodziła się o godzinie 19:45 (czasu letniego) 1 lipca 1961 roku w Park House, domu graniczącym z terenami należącymi do królewskiej posiadłości Sandringham House w hrabstwie Norfolk w Wielkiej Brytanii. W chwili narodzin ważyła 3,5 kilograma. Jej ojcem był Edward John Spencer (1924–1992), ówczesny wicehrabia Althorp, jedyny syn Alberta Spencera, 7. hrabiego Spencera i Cynthii Spencer, córki Jamesa Hamiltona, 3. księcia Abercorn. Jej matką była Frances (1936–2004), ówczesna hrabina Althorp, córka 4. barona Fermoy i Ruth, baronowej Fermoy.
Narodziny Diany wywołały w rodzinie Spencerów konsternację i rozczarowanie. Oczekiwano bowiem narodzin męskiego potomka, który mógłby w przyszłości odziedziczyć godności hrabiowskie. Wicehrabia i wicehrbina Althorp posiadali już dwie córki: (Elizabeth) Sarah (urodzoną 19 marca 1955) i (Cynthię) Jane (ur. 11 lutego 1957). Trzecia ciąża zakończyła się urodzeniem syna 12 stycznia 1960, jednak obarczony poważnym niedorozwojem chłopiec zmarł po 10 godzinach. Gdy na świat przyszła Diana, okazało się, że jej rodzice przygotowali dla noworodka tylko męskie imiona.
Chrzest odbył się 30 sierpnia 1961 w Kościele Św. Marii Magdaleny w Sandringham w hrabstwie Norfolk. Diana otrzymała dwa imiona Diana Frances. Pierwsze imię w rodzinie Spencerów występowało często (znaną Lady Dianą Spencer[8] była niedoszła żona Fryderyka, księcia Walii[9]), natomiast drugie zostało nadane na cześć matki, Frances. Chrztu udzielił biskup Norwich Percy Herbert, przyjaciel rodziny Spencerów. Rodzicami chrzestnymi zostali:
John Floyd (prezes domu aukcyjnego „Christie’s” i przyjaciel ojca);
Alexander Gilmour (kuzyn ojca);
Lady Mary Colman (dawniej Lady Mary Bowes-Lyon, siostrzenica Królowej Matki);
Sarah Pratt (przyjaciółka i sąsiadka rodziców Diany);
Carol Fox (przyjaciółka i sąsiadka rodziców Diany)[10].
Chrzest Diany nie miał oprawy królewskiej w przeciwieństwie do chrztu jej brata Charlesa (ur. 20 maja 1964), który odbył się w Opactwie Westminsterskim w Londynie z królową Elżbietą II jako matką chrzestną.
Diana wychowywała się wraz z rodzeństwem w zajmowanej przez wicehrabiego i wicehrabinę Althorp niewielkiej posiadłości Park House. Szczególnie związana była z Charlesem, młodszym o niespełna 3 lata bratem, a jednocześnie towarzyszem zabaw i wspólnikiem nowych pomysłów. W tym jednak czasie w domu zaczęło dochodzić do coraz częstszych kłótni między rodzicami Diany. Frances czuła się upokorzona badaniami lekarskimi, na które przed narodzinami Charlesa skierował ją mąż, a które miały odpowiedzieć na pytanie o zdolność do urodzenia syna (w latach 60. nie istniała jeszcze wiedza o tym, że za płeć dziecka odpowiada ojciec, nie matka). John Spencer dystansował się natomiast od problemów rodzinnych, a opiekę nad dziećmi ograniczył do zapewnienia domu oraz opłacenia opiekunek i nauki w prywatnych szkołach. Frances odeszła od męża i przeprowadziła się do apartamentu nowego partnera, Petera Shand Kydda, w prestiżowej dzielnicy Londynu, Belgravia. Rozwód orzeczono w 1969. Poprzedziła go paroletnia walka o dzieci, w trakcie której opiekę nad dziećmi przejął John Spencer.
Rodowa posiadłość Spencerów, Althorp
Po rozwodzie, Dianą i Charlesem zajęły się nianie, jednak ich częsta rotacja ujemnie wpłynęła na kilkuletnie dzieci. Nieprzepadająca za większością guwernantek, 9-letnia córka wicehrabiego zamknęła nawet jedną z nich w łazience na klucz i wyrzuciła jej bieliznę z okna[11]. Ostatecznie John Spencer zatrudnił na stanowisko opiekunki młodą Mary Clarke, która zyskała przyjaźń obojga dzieci i nakłoniła gospodarza domu do częstszego spędzania czasu z nimi, w tym wspólnego jadania lunchu (dotąd dzieci i ojciec jadały osobno). W ciągu kilku lat pobytu w Park House, Diana zgromadziła kilkanaście zwierząt: świnkę morską o imieniu Peanuts (pl. orzeszek ziemny), kota, 3 psy, kucyka szetlandzkiego Souffle oraz 2 chomiki. Zdjęcia tych ostatnich Diana postawiła na szafce nocnej przy łóżku.
W 1975 roku zmarł dziadek Diany, Albert Spencer, 7. hrabia Spencer. John Spencer odziedziczył tytuł hrabiego Spencera oraz wszystkie przywileje hrabiowskie. W związku z tym Diana uzyskała tytuł należny córce hrabiego, brzmiący Lady Diana Spencer (jako wnuczka hrabiego tytułowana była dawniej jako „Czcigodna Diana Spencer”, ang. The Honourable Diana Spencer). Rodzina Spencerów przeprowadziła się do rodowej posiadłości Althorp w Northamptonshire.
Edukacja
Początkowo Diana uczęszczała do szkoły dziennej w Sielfield, która stanowiła wstęp do edukacji właściwej. Tę Diana rozpoczęła w Riddlesworth Hall Preparatory School w hrabstwie Norfolk. Okazało się wówczas, że, w przeciwieństwie do doskonale uczących się sióstr, ma problemy z opanowaniem wiedzy przedmiotowej. Nie najlepsze oceny nie powodowały jednak niepokoju rodziców, gdyż w przypadku Diany perspektywa dołączenia do brytyjskiego grona arystokratów stawiała przed nią za główny cel dobre zamążpójście, nie staranne wykształcenie.
Ukończywszy szkołę podstawową, Diana przystąpiła do prywatnej szkoły dla dziewcząt, West Heath School w Sevenoaks w hrabstwie Kent. Tam, na zakończenie roku szkolnego 1976/1977 zdobyła prestiżową nagrodę „Miss Clark Lawrance”, przyznawaną osobom zasłużonym w pracy na rzecz szkoły. Jednak egzaminy na poziomie O (odpowiednik polskich egzaminów gimnazjalnych) okazały się dla Diany kompromitujące. Spośród sześciu wybranych przez siebie przedmiotów nie zdała pięciu, co po raz kolejny udowodniło jej trudność do przyswojenia wiedzy. Niezdolna do kontynuowania nauki, wskutek niezaliczenia odpowiedniej ilości testów (wymagano zaliczenia co najmniej 3 egzaminów), Diana opuściła West Heath School i rozpoczęła naukę w Institut Alpin Videmanette koło Gstaad w Szwajcarii. Szkoły jednak nie ukończyła, gdyż po trzech miesiącach pobytu w placówce ojciec zezwolił na powrót do Wielkiej Brytanii.
Dorosłe życie
Po zakończeniu edukacji w Szwajcarii Diana powróciła do rodowej posiadłości. Nie potrafiła jednak odnaleźć się w miejscu, gdzie od 1976 roku zarządzała druga żona jej ojca, Raine Spencer, hrabina Spencer, więc poprosiła go o zgodę na zamieszkanie w Londynie z matką i jej drugim mężem. Hrabia, ze względu na małoletność córki i opinię otoczenia, nie zgodził się, w zamian jednak zaproponował Dianie w celach szkoleniowych posadę opiekunki w posiadłości przyjaciół w hrabstwie Hampshire. Lady Diana pracowała dla rodziny Whitakerów przez trzy miesiące, by następnie przeprowadzić się do apartamentu matki.
Lady Diana przebywała w odwiedzinach w Althorp pod koniec 1978 roku, gdy jej ojciec, John Spencer doznał rozległego udaru mózgu. Hrabia został przewieziony do kliniki, gdzie spędził kilka miesięcy. Zarówno Diana, jak i jej pozostałe rodzeństwo oddanie zajmowały się sparaliżowanym ojcem.
W 1979 roku Diana odziedziczyła majątek po zmarłej w Stanach Zjednoczonych prababce ze strony matki i kupiła luksusowy apartament w Coleherne Court. Tam sprowadziła trzy przyjaciółki: Carolyn Pride (koleżankę z West Heath School), Virginię Pitman i Annę Bolton. Przez kolejne dwa lata Diana wspólnie z przyjaciółkami spędzała czas na spotkaniach towarzyskich, zakupach, gotowaniu i podróżach po Londynie. Otrzymała również pierwsze poważne oferty pracy. Najpierw opiekowała się Amerykaninem, kilkuletnim Patrickiem Robinsonem, którego rodzice przebywali w Londynie, by następnie prowadzić zajęcia dla dzieci w przedszkolu Young England Kindergarten w Pimlico, również w Londynie.
Małżeństwo
Diana została przedstawiona księciu Karolowi, księciu Walii przez jej siostrę Sarę pod koniec 1977 roku. Następca tronu przybył do rodowej posiadłości Spencerów na zaproszenie swej przyjaciółki Sary Spencer, natomiast Lady Diana przyjechała tradycyjnie do Althorp na Święta Bożego Narodzenia. Pomimo fascynacji księciem, najmłodsza córka hrabiego Spencera ustąpiła najstarszej siostrze, uznając jej większe prawa do kontaktów z następcą tronu Wielkiej Brytanii.
Bliska znajomość Sary Spencer i Karola, księcia Walii uległa poważnemu ochłodzeniu wobec wywiadu prasowego, którego Sarah udzieliła w lutym 1978 roku dwóm reporterom: Jamesowi Whittakerowi i Nigelowi Nelsonowi. W rozmowie opisała swoje relacje z Karolem i jasno powiedziała, że go nie kocha. Odtąd Karol, jeśli zapraszał Sarę to tylko w towarzystwie Diany. Sama Sarah Spencer poślubiła rok później Neila McCorquodale’a.
W listopadzie 1978 roku Diana została zaproszona na przyjęcie w pałacu Buckingham, wyprawione z okazji 30. urodzin Karola, a dwa miesiące później, w styczniu w 1979 roku Lady Di uczestniczyła w innym przyjęciu w Sandringham House, wspólnie z siostrami Sarą i Jane (która od czasu poślubienia Roberta Fellowesa w kwietniu 1978 roku przestała liczyć się jako potencjalna żona dla przyszłego króla). Wówczas kontakty między Karolem, a Dianą ograniczały się do flirtu, a sam książę Walii miał rozpocząć wtedy romans z Anną Wallace, trwający do lata 1980 roku.
Latem 1980 roku, Karol i Diana ponownie spotkali się na przyjęciu, a kilka tygodni później tańczyli na Goodwood Ball. Obserwatorzy królewscy uznają ten okres za czas, kiedy książę Walii po raz pierwszy zaczął myśleć o Lady Dianie Spencer jako potencjalnej żonie.
16 listopada 1980 roku w Sunday Mirror ukazał się artykuł pt. „Królewski pociąg miłości” (ang. The Royal Love Train), opisujący historię, w której tajemnicza blondynka dwa razy odwiedza księcia Walii w pociągu podczas postoju w Wiltshire. Prasa sugerowała, że chodzi o Dianę, czym zgorszona poczuła się zarówno rodzina królewska, jak i Spencerowie. Publikacja kwestionowała bowiem reputację Lady Diany jako osoby bez zarzutu, a także kompetencje służb specjalnych, które miały dopuścić do kontaktu następcy tronu z osobą spoza rodziny królewskiej. Oburzona matka Diany, Frances Shand Kydd wysłała w tej sprawie list do The Times.
Na przełomie lat 1980/1981 Karol, książę Walii znalazł się pod presją pałacu Buckingham, mediów i opinii publicznej. Książę, mimo 32 lat, nadal nie posiadał ani żony ani potomka męskiego, który w przyszłości mógłby odziedziczyć tron. Jednak ze znikomości ludzkiego życia zdał sobie sprawę dopiero po śmierci swego wuja i mentora, Ludwika Mountbattena, zamordowanego w zamachu przez IRA rok wcześniej. Potencjalne kandydatki zostały wyeliminowane ze względu na brak królewskiego pochodzenia (Lucia Santa Cruz, modelka Fiona Watson, aktorka Susan George), nieodpowiednią religię (katoliczka Maria Astrid Luksemburska, prawosławna Margarita z Karadżordżewiczów), brak zainteresowania ze strony Karola (Patricia Nixon, Anna Wallace), a niektóre z kandydatek na księżną Walii poślubiły innych mężczyzn (Lady Sarah Spencer, Penelopa Eastwood). Również plany matrymonialne związane z Amandą Knatchbull przekreśliła tragiczna śmierć jej dziadka.
Wobec deficytu spełniających kryteria panien, pałac Buckingham uznał Lady Dianę Spencer (anglikankę, dziewicę, wysoko urodzoną, a dodatkowo ładną, zdrową i uległą) za idealną kandydatkę na księżną Walii.
Zaręczyny
6 lutego 1981 roku Karol oświadczył się Dianie, zgodnie z królewską tradycją, na zamku Windsor. Oświadczyny zostały przyjęte i zaakceptowane przez królową Elżbietę II, jednak ich ogłoszenie przełożono m.in. ze względu na urodziny księcia Andrzeja (19 lutego).
24 lutego 1981 roku o godz. 11:00, biuro prasowe pałacu Buckingham oficjalnie ogłosiło zaręczyny księcia Walii i Lady Diany Spencer[12]. Gdy w wywiadzie zaręczynowym udzielonym telewizji BBC dziennikarz zadał pytanie: – „Czy jesteście w sobie zakochani?”, to Diana odpowiedziała bez zastanowienia: – „Oczywiście!”, tymczasem Karol: – „Cokolwiek to znaczy...”[13], powodując szereg spekulacji na temat szczerości jego uczuć do narzeczonej.
Pierwsze oficjalne wystąpienie publiczne pary od zaręczyn miało miejsce 9 marca 1981 roku w Royal Albert Hall[14]. Lady Diana Spencer spotkała się tam m.in. z Grace, księżną Monako. Również w marcu Karol wyjechał na 5-dniową, samodzielną wizytę do Australii.
27 lipca 1981 roku w Katedrze Św. Pawła w Londynie miała miejsce próba generalna przed ślubem. Tego samego dnia królowa Elżbieta II wydała bal na cześć młodej pary w pałacu Buckingham.
Ślub z księciem Karolem
29 lipca 1981 roku w Katedrze Św. Pawła w Londynie Lady Diana Spencer poślubiła następcę tronu brytyjskiego, Karola, księcia Walii. W uroczystości ogłoszonej „świętem narodowym” (ang. A bank holiday) uczestniczyło 3500 osób, 600 tysięcy ludzi pojawiło się na ulicach Londynu, a kolejne 750 mln[15] ludzi obejrzało ceremonię w telewizji.
Uroczystość poprowadził arcybiskup Canterbury, Dr Robert Runcie, a drużbami księcia Walii byli jego bracia: książęta Andrzej i Edward. Druhnami 20-letniej panny młodej zostały (w nawiasie podano wiek druhen w chwili ślubu i ich związek z parą młodą):
Lady Sarah Armstrong-Jones (17 lat, później Sarah Chatto, córka księżniczki Małgorzaty, główna druhna);
India Hicks (13 lat, wnuczka Louisa Mountbattena, mentora księcia Walii);
Sarah-Jane Gaselee (11 lat, córka przyjaciół rodziny królewskiej);
Catherine Cameron (6 lat, córka przyjaciół Karola);
Clementine Hambro (5 lat, ulubiona uczennica Diany z Young England Kindergarten)[16].
Po ślubie w pałacu Buckingham wyprawione zostało „Śniadanie weselne” (A wedding breakfast) dla 120 osób, a punktualnie o godzinie 13:10 rodzina królewska wspólnie ze Spencerami pojawiła się na balkonie królewskim[17]. W związku ze ślubem, Diana uzyskała tytuł Jej Królewska Wysokość Księżna Walii. Młoda para otrzymała 10 tysięcy prezentów i 47 tysięcy listów gratulacyjnych.
Pierwszy rok małżeństwa[edytuj | edytuj kod]
Miesiąc miodowy nowożeńcy rozpoczęli w dawnej posiadłości Louisa Mountbattena, Broadlands w hrabstwie Hampshire, gdzie spędzili trzy dni. Następnie udali się w rejs po Morzu Śródziemnym na statku Britannia, gdzie miejsce miały regularne przyjęcia i kolacje z udziałem wyższych oficerów na cześć młodej pary. Pod koniec sierpnia 1981 roku księstwo Walii powróciło do Wielkiej Brytanii, by dołączyć pozostałych członków rodziny królewskiej w szkockiej rezydencji, Balmoral. Tam Karol zauważył jednak objawy poważnych zaburzeń odżywania u żony i zaniepokojony skierował ją na konsultację do kliniki w Londynie. Szczegółowe badania medyczne, mające na celu wyleczenie księżnej z bulimii, zostały jednak przerwane, gdy okazało się, że Diana jest w ciąży.
Księżna miała jeszcze raz powrócić do badań lekarskich (Karol ponownie wysłał żonę z Balmoral do Londynu w październiku w 1982 roku), które jednak przerwała, tym razem ze względu na brak efektów.
W październiku 1981 roku książę i księżna Walii złożyli swoją pierwszą oficjalną wizytę w Walii. W trakcie 3-dniowej podróży (27-29 października) do Walii Karol i Diana odwiedzili Cardiff oraz zamek Caernarvon, miejsce inwestytury następcy tronu z 1 lipca 1969 roku. Księżna Walii wygłosiła również publicznie przemówienie, po części w języku walijskim.
5 listopada 1981 pałac Buckingham ogłosił, że Diana spodziewa się dziecka, a poród przewidziany jest na połowę następnego roku. Gdy para wybrała się na weekend do przyjaciół księcia w marcu 1982 roku, paparazzi zrobili zdjęcie, będącej w 5. miesiącu ciąży, brzemiennej księżnej, mającej na sobie tylko bikini.
W trakcie ciąży Diana zajęła się urządzeniem dwóch przyszłych domów. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami księżna wprowadziła się do prywatnej posiadłości księcia, Highgrove w hrabstwie Gloucestershire, którą Karol zakupił w lipcu 1980 roku. Para uzyskała również dostęp do apartamentów nr 8 i 9 w pałacu Kensington w Londynie.
Dzieci[edytuj | edytuj kod]
21 czerwca 1982 roku w Szpitalu Św. Marii w dzielnicy Paddington w Londynie Diana urodziła chłopca po ponad 16-godzinnym porodzie. Za pośrednictwem królewskiego biuletynu ogłoszono, że nowonarodzone dziecko waży 7Ib 1 1/2oz.[18] Po urodzeniu syna, księżna Walii popadła w depresję poporodową.
Chrzest odbył się w 82. urodziny Królowej Matki, 4 sierpnia 1982 roku w pałacu Buckingham, a udzielił go arcybiskup Canterbury, Dr Robert Runcie. Książę otrzymał cztery imiona: Wilhelm Artur Filip Ludwik (ang. William Arthur Philip Louis), na cześć: Wilhelma Zdobywcy, legendarnego króla Artura, Filipa, księcia Edynburga i zamordowanego w zamachu Ludwika Mountbattena. Rodzicami chrzestnymi zostali, m.in. król Konstantyn II Grecki i Natalia, księżna Westminsteru.
Książę William towarzyszył rodzicom w oficjalnej wizycie do Australii i Nowej Zelandii w 1983 roku, co było złamaniem tradycji królewskiej. Decyzję zabrania ze sobą dziecka, para umotywowała długim okresem podróży (45 dni). Kolejna wspólna podróż miała miejsce w czerwcu 1983 roku do Kanady.
15 września 1984 roku Diana urodziła drugiego syna, któremu nadano imiona Henryk Karol Albert Dawid (ang. Henry Charles Albert David). Jego ojcem chrzestnym został książę Andrzej. Książę Henryk jest popularnie zwany Harrym i zajmuje 4. miejsce w kolejce do tronu brytyjskiego.
Obowiązki królewskie
Pomimo bulimii, depresji, rozpadającego się małżeństwa i specyficznych relacji z mediami, Diana wykonywała swe obowiązki jako księżnej Walii. W 1982 roku (po raz pierwszy za granicą) reprezentowała królową Elżbietę na uroczystościach pogrzebowych Gracji, księżnej Monako, z którą spotkała się półtora roku wcześniej, a która zmarła w wyniku obrażeń odniesionych po wypadku samochodowym we Francji. Natomiast w lutym 1984 roku, Diana odbyła pierwszą samodzielną podróż oficjalną do Norwegii, gdzie obejrzała „Carmen” w wykonaniu London City Ballet, którego była patronem.
9 listopada 1985 roku książę i i księżna Walii rozpoczęli oficjalną wizytę państwową w Stanach Zjednoczonych, gdzie zostali powitani przez parę prezydencką: prezydenta Ronalda Reagana i pierwszą damę Nancy Reagan. W pierwszym dniu podróży w białym Domu odbyła się gala, na której pojawiły się również takie znane osobistości, jak Clint Eastwood, John Travolta, Tom Selleck czy Neil Diamond. Został tam uwieczniony jeden z najbardziej charakterystycznych momentów: taniec księżnej Walii z aktorem Johnem Travoltą. W drugim dniu Diana odwiedziła hospicjum, podczas gdy Karol pojechał zobaczyć traktat, kończący wojnę między Wielką Brytanią, a USA z 1812 roku. Para uczestniczyła również we mszy w Katedrze Waszyngtońskiej, odwiedziła Galerię Narodową, a następnie złożyła hołd poległym bohaterom na cmentarzu Arlington. Ostatniego dnia wizyty, Karol i Diana udali się do Palm Beach Florida, gdzie książę zagrał towarzyski mecz polo, a księżna wręczyła nagrody zwycięzcom[21].
23 lipca 1986 roku książę i księżna Walii uczestniczyli w ślubie księcia Andrzeja i Sary Ferguson w Opactwie Westminsterskim. Doprowadziła do tego Diana, która zaaranżowała spotkanie obojga rok wcześniej, mając jednocześnie nadzieję na zyskanie na dworze królewskim przyjaciółki i towarzyszki przy okazji oficjalnych obowiązków. Wspólne wizyty w Ascot, kolacje w Buckingham Palace czy uczestnictwo w Trooping Colours zakończyły się w 1992 roku, gdy zarówno Karol i Diana, jak i Andrzej i Sarah, ogłosili separację. Kontakty między obydwiema kobietami znacznie się pogorszyły po wydaniu przez Sarę autobiografii My Story w 1996 roku, w której ujawniono wiele szczegółów przyjaźni z księżną Walii.
W latach 1982-1992 Diana wspólnie z Karolem odbyła oficjalne wizyty do takich krajów, jak: Australia (wielokrotnie), Stany Zjednoczone, Brazylia, Indie, Kamerun, Kanada, Nigeria, Indonezja, Hiszpania, Włochy, Francja, Portugalia i Japonia. Samodzielnie wizyty księżna złożyła w krajach: Niemcy, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Węgry, Egipt, Belgia, Francja, Republika Południowej Afryki, Zimbabwe i Nepal[22].
W lutym 1992 roku książęca para odbyła wizytę do Indii w trakcie, której Diana odwiedziła symbol miłości i oddania, Taj Mahal w samotności[23].
Ostatnia wspólna wizyta zagraniczna księcia i księżnej Walii miała miejsce w 1992 roku w Korei Południowej[24].
W 1995 roku Diana odwiedziła, m.in. Argentynę, Stany Zjednoczone (pięciokrotnie), Chiny (Hongkong) oraz Włochy (Wenecję).
W 1997 roku księżna Walii złożyła zagraniczne wizyty w RPA, Angoli i Bośni, a prywatnie przebywała w Grecji i Francji.
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
Tunel Alma w Paryżu, miejsce wypadku
31 sierpnia 1997 roku o godz. 0:24 w Paryżu, Mercedes S280[27] uderzył w 13. filar tunelu Alma. Samochód, wiozący księżną, uciekał przed paparazzi w trakcie drogi z hotelu Ritz Paris (własności Mohameda Al-Fayeda) do apartamentu przy ulicy Arsène Houssaye. Siedzący po lewej stronie pojazdu, kierowca Henri Paul i Dodi Al-Fayed zginęli na miejscu. Ranni zostali: Diana i ochroniarz Dodiego, Trevor Rees-Jones. Księżna była przytomna i do ośmiu otaczających ją paparazzich (niektórzy robili zdjęcia) powtarzała „O mój Boże” i „Zostawcie mnie w spokoju”[28]. Wbrew wcześniejszym nieprawdziwym informacjom[29], żaden z pasażerów nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa.
Pierwszej pomocy udzielił księżnej doktor Frederic Mailliez, który 31 sierpnia o godzinie 0:26 przejeżdżał pod tunelem Alma. Zeznał on, że na tylnym siedzeniu rozbitego Mercedesa znalazł kobietę, która była bardzo osłabiona, jęczała. Ranna nie miała jednak kłopotów z oddychaniem i była przytomna. Wobec braku krwotoków, wydawało się również, że odniesione obrażenia nie będą stanowiły zagrożenia dla życia kobiety[30]. Po udzieleniu pierwszej pomocy i telefonie na pogotowie, doktor Mailliez odjechał z miejsca wypadku[31], nie zdając sobie sprawy, kim była ranna (z jej słów domyślił się jedynie, że to osoba anglojęzyczna)[32].
O godzinie 1:00 w nocy księżna została przewieziona do szpitala La Pitié-Salpêtriére, gdzie podjęto próby ratowania jej życia i zdrowia. Wewnętrzne obrażenia okazały się jednak zbyt rozległe. Diana zmarła o godzinie 4:00[33] w niedzielę, 31 sierpnia 1997 roku. Miała 36 lat.
Pogrzeb
6 września 1997 roku w Opactwie Westminsterskim odbył się pogrzeb Diany, księżnej Walii. Uroczystości rozpoczęły się punktualnie o godzinie 11:00, a mowę pogrzebową wygłosił brat zmarłej, Charles Spencer, 9. hrabia Spencer. Przemawiały również siostry Diany: Lady Sarah McCorquodale i Lady Jane Fellowes. Matka, Frances Shand Kydd była obecna, ale nie zabrała głosu.
Elton John, przyjaciel Diany, wykonał w hołdzie księżnej przekształconą wersję piosenki „Candle in the Wind” (pl. Świeca na wietrze). Tekst został dostosowany do Lady Di, np. słowa „Goodbye Norma Jean” (pl. Żegnaj Normo Jean) zastąpiono „Goodbye England’s Rose” (pl. Żegnaj Różo Anglii).
W trakcie uroczystości pogrzebowych wykonano również ulubiony hymn księżnej „I vow to thee my country”.
Za trumną szli: Karol, książę Walii (były mąż), Charles Spencer, 9. hrabia Spencer (brat), książę William (starszy syn), Filip, książę Edynburga (były teść), a także książę Harry (młodszy syn), który w kwiatach na trumnie ułożył kartkę podpisaną „Mamusia”.
W pogrzebie uczestniczyło wiele znanych osobistości, m.in.: Margaret Thatcher, Richard Attenborough, John Major, Tom Cruise, Nicole Kidman, Tom Hanks, Steven Spielberg, Diana Ross, Sting, Mohamed Al-Fayed (ojciec Dodiego Al-Fayeda), George Michael, Luciano Pavarotti, Bruce Oldfield, Noor, królowa Jordanii, Bernadette Chirac, Cindy Crawford, Chris de Burgh, Iman, Mario Testino, Hillary Rodham Clinton, Valentino, Karl Lagerfeld oraz Donatella Versace (siostra Gianniego Versace, w którego pogrzebie Diana uczestniczyła kilka tygodni wcześniej). Inni to przyjaciele księżnej, np.: Sarah, księżna Yorku czy Rosa Moncton (spędziła z Dianą wakacje w ostatnim miesiącu jej życia), a także przedstawiciele 106 organizacji charytatywnych, z którymi współpracowała księżna Walii. Na pogrzeb została zaproszona też Matka Teresa z Kalkuty, jednak zmarła na dzień przed pogrzebem.
Pierwotnie miejscem pochówku księżnej Walii miała być rodowa Kaplica Spencerów niedaleko Great Brington. Plany zmienił jednak jej brat, Charles Spencer, 9. hrabia Spencer ze względu na chęć zapewnienia zmarłej siostrze prywatności i umożliwienia jej synom odwiedzania grobu bez obecności turystów czy dziennikarzy[38].
Pozostają jednak kontrowersje dotyczące wyboru Althorp jako miejsca spoczynku. Po rozstaniu z Karolem Diana utraciła dostęp do posiadłości wiejskiej (wspólne dotąd Highgrove zostało zajęte przez księcia Walii), poprosiła więc brata o udostępnienie jej domku Garden House, leżącego na terenach należących do Althorp. Księżna spotkała się jednak z odmową. Hrabia Spencer odmówił, ponieważ obawiał się utraty prywatności poprzez ciągłą obecność paparazzich wokół Lady Di. Od tego czasu kontakty między rodzeństwem się ochłodziły[39].
W prywatnej uroczystości udział wzięły wyłącznie najbliższe osoby z otoczenia Diany (nie więcej niż 10 osób): były mąż, synowie, matka, rodzeństwo, bliski przyjaciel i ksiądz. Księżna została pochowana w czarnej sukni z długimi rękawami, zaprojektowanej przez jej ulubioną projektantkę, Catherine Walker. W jej dłoniach umieszczono różaniec, prezent od Matki Teresy z Kalkuty.
Wyspa została w całości poświęcona zmarłej. Posadzone 36 drzew symbolizuje każdy rok życia księżnej, a rosnące tam kwiaty należały do jej ulubionych. Starożytna świątynia nawiązuje do rzymskiej bogini Diany. Również sam wybór wyspy jest symboliczny: jest to bowiem miejsce, w którym Diana bawiła się w dzieciństwie.Diana pochodziła ze starego, arystokratycznego rodu z królewskimi koneksjami. Wywodzący swe pochodzenie od Despencera, który przybył na wyspę wraz z Wilhelmem I Zdobywcą w XI wieku, Spencerowie należeli do ścisłego otoczenia rodziny królewskiej. Diana spokrewniona była z takimi królami, jak: Henryk VII Tudor, Elżbieta I Tudor i Jakub I Stuart. Jednak najbliższe pokrewieństwo wiąże ją z królem Anglii i Szkocji, Karolem II Stuartem przez jego 4 synów, pochodzących ze związków z kochankami.
Diana była jedynym dzieckiem 8. hrabiego Spencera, które za rodzica chrzestnego nie miało żadnego z członków rodziny królewskiej[52].
Diana rozpoczęła modę na swetry z motywem czarnej owcy. David Bowie miał kupić jedną z kopii tego swetra[53].
Diana była pierwszą od 300 lat Angielką, która poślubiła następcę brytyjskiego tronu[54].
Po śmierci księżnej, do Pałacu Kensington przysłano 175 tysięcy listów i 150 tysięcy kartek, a do Pałacu Św. Jakuba 200 tysięcy listów.
Dzisiaj postanowiłam że opowiem trochę o każdym z członków zacznę od Diany.
Diana urodziła się o godzinie 19:45 (czasu letniego) 1 lipca 1961 roku w Park House, domu graniczącym z terenami należącymi do królewskiej posiadłości Sandringham House w hrabstwie Norfolk w Wielkiej Brytanii. W chwili narodzin ważyła 3,5 kilograma. Jej ojcem był Edward John Spencer (1924–1992), ówczesny wicehrabia Althorp, jedyny syn Alberta Spencera, 7. hrabiego Spencera i Cynthii Spencer, córki Jamesa Hamiltona, 3. księcia Abercorn. Jej matką była Frances (1936–2004), ówczesna hrabina Althorp, córka 4. barona Fermoy i Ruth, baronowej Fermoy.
Narodziny Diany wywołały w rodzinie Spencerów konsternację i rozczarowanie. Oczekiwano bowiem narodzin męskiego potomka, który mógłby w przyszłości odziedziczyć godności hrabiowskie. Wicehrabia i wicehrbina Althorp posiadali już dwie córki: (Elizabeth) Sarah (urodzoną 19 marca 1955) i (Cynthię) Jane (ur. 11 lutego 1957). Trzecia ciąża zakończyła się urodzeniem syna 12 stycznia 1960, jednak obarczony poważnym niedorozwojem chłopiec zmarł po 10 godzinach. Gdy na świat przyszła Diana, okazało się, że jej rodzice przygotowali dla noworodka tylko męskie imiona.
Chrzest odbył się 30 sierpnia 1961 w Kościele Św. Marii Magdaleny w Sandringham w hrabstwie Norfolk. Diana otrzymała dwa imiona Diana Frances. Pierwsze imię w rodzinie Spencerów występowało często (znaną Lady Dianą Spencer[8] była niedoszła żona Fryderyka, księcia Walii[9]), natomiast drugie zostało nadane na cześć matki, Frances. Chrztu udzielił biskup Norwich Percy Herbert, przyjaciel rodziny Spencerów. Rodzicami chrzestnymi zostali:
John Floyd (prezes domu aukcyjnego „Christie’s” i przyjaciel ojca);
Alexander Gilmour (kuzyn ojca);
Lady Mary Colman (dawniej Lady Mary Bowes-Lyon, siostrzenica Królowej Matki);
Sarah Pratt (przyjaciółka i sąsiadka rodziców Diany);
Carol Fox (przyjaciółka i sąsiadka rodziców Diany)[10].
Chrzest Diany nie miał oprawy królewskiej w przeciwieństwie do chrztu jej brata Charlesa (ur. 20 maja 1964), który odbył się w Opactwie Westminsterskim w Londynie z królową Elżbietą II jako matką chrzestną.
Diana wychowywała się wraz z rodzeństwem w zajmowanej przez wicehrabiego i wicehrabinę Althorp niewielkiej posiadłości Park House. Szczególnie związana była z Charlesem, młodszym o niespełna 3 lata bratem, a jednocześnie towarzyszem zabaw i wspólnikiem nowych pomysłów. W tym jednak czasie w domu zaczęło dochodzić do coraz częstszych kłótni między rodzicami Diany. Frances czuła się upokorzona badaniami lekarskimi, na które przed narodzinami Charlesa skierował ją mąż, a które miały odpowiedzieć na pytanie o zdolność do urodzenia syna (w latach 60. nie istniała jeszcze wiedza o tym, że za płeć dziecka odpowiada ojciec, nie matka). John Spencer dystansował się natomiast od problemów rodzinnych, a opiekę nad dziećmi ograniczył do zapewnienia domu oraz opłacenia opiekunek i nauki w prywatnych szkołach. Frances odeszła od męża i przeprowadziła się do apartamentu nowego partnera, Petera Shand Kydda, w prestiżowej dzielnicy Londynu, Belgravia. Rozwód orzeczono w 1969. Poprzedziła go paroletnia walka o dzieci, w trakcie której opiekę nad dziećmi przejął John Spencer.
Rodowa posiadłość Spencerów, Althorp
Po rozwodzie, Dianą i Charlesem zajęły się nianie, jednak ich częsta rotacja ujemnie wpłynęła na kilkuletnie dzieci. Nieprzepadająca za większością guwernantek, 9-letnia córka wicehrabiego zamknęła nawet jedną z nich w łazience na klucz i wyrzuciła jej bieliznę z okna[11]. Ostatecznie John Spencer zatrudnił na stanowisko opiekunki młodą Mary Clarke, która zyskała przyjaźń obojga dzieci i nakłoniła gospodarza domu do częstszego spędzania czasu z nimi, w tym wspólnego jadania lunchu (dotąd dzieci i ojciec jadały osobno). W ciągu kilku lat pobytu w Park House, Diana zgromadziła kilkanaście zwierząt: świnkę morską o imieniu Peanuts (pl. orzeszek ziemny), kota, 3 psy, kucyka szetlandzkiego Souffle oraz 2 chomiki. Zdjęcia tych ostatnich Diana postawiła na szafce nocnej przy łóżku.
W 1975 roku zmarł dziadek Diany, Albert Spencer, 7. hrabia Spencer. John Spencer odziedziczył tytuł hrabiego Spencera oraz wszystkie przywileje hrabiowskie. W związku z tym Diana uzyskała tytuł należny córce hrabiego, brzmiący Lady Diana Spencer (jako wnuczka hrabiego tytułowana była dawniej jako „Czcigodna Diana Spencer”, ang. The Honourable Diana Spencer). Rodzina Spencerów przeprowadziła się do rodowej posiadłości Althorp w Northamptonshire.
Edukacja
Początkowo Diana uczęszczała do szkoły dziennej w Sielfield, która stanowiła wstęp do edukacji właściwej. Tę Diana rozpoczęła w Riddlesworth Hall Preparatory School w hrabstwie Norfolk. Okazało się wówczas, że, w przeciwieństwie do doskonale uczących się sióstr, ma problemy z opanowaniem wiedzy przedmiotowej. Nie najlepsze oceny nie powodowały jednak niepokoju rodziców, gdyż w przypadku Diany perspektywa dołączenia do brytyjskiego grona arystokratów stawiała przed nią za główny cel dobre zamążpójście, nie staranne wykształcenie.
Ukończywszy szkołę podstawową, Diana przystąpiła do prywatnej szkoły dla dziewcząt, West Heath School w Sevenoaks w hrabstwie Kent. Tam, na zakończenie roku szkolnego 1976/1977 zdobyła prestiżową nagrodę „Miss Clark Lawrance”, przyznawaną osobom zasłużonym w pracy na rzecz szkoły. Jednak egzaminy na poziomie O (odpowiednik polskich egzaminów gimnazjalnych) okazały się dla Diany kompromitujące. Spośród sześciu wybranych przez siebie przedmiotów nie zdała pięciu, co po raz kolejny udowodniło jej trudność do przyswojenia wiedzy. Niezdolna do kontynuowania nauki, wskutek niezaliczenia odpowiedniej ilości testów (wymagano zaliczenia co najmniej 3 egzaminów), Diana opuściła West Heath School i rozpoczęła naukę w Institut Alpin Videmanette koło Gstaad w Szwajcarii. Szkoły jednak nie ukończyła, gdyż po trzech miesiącach pobytu w placówce ojciec zezwolił na powrót do Wielkiej Brytanii.
Dorosłe życie
Po zakończeniu edukacji w Szwajcarii Diana powróciła do rodowej posiadłości. Nie potrafiła jednak odnaleźć się w miejscu, gdzie od 1976 roku zarządzała druga żona jej ojca, Raine Spencer, hrabina Spencer, więc poprosiła go o zgodę na zamieszkanie w Londynie z matką i jej drugim mężem. Hrabia, ze względu na małoletność córki i opinię otoczenia, nie zgodził się, w zamian jednak zaproponował Dianie w celach szkoleniowych posadę opiekunki w posiadłości przyjaciół w hrabstwie Hampshire. Lady Diana pracowała dla rodziny Whitakerów przez trzy miesiące, by następnie przeprowadzić się do apartamentu matki.
Lady Diana przebywała w odwiedzinach w Althorp pod koniec 1978 roku, gdy jej ojciec, John Spencer doznał rozległego udaru mózgu. Hrabia został przewieziony do kliniki, gdzie spędził kilka miesięcy. Zarówno Diana, jak i jej pozostałe rodzeństwo oddanie zajmowały się sparaliżowanym ojcem.
W 1979 roku Diana odziedziczyła majątek po zmarłej w Stanach Zjednoczonych prababce ze strony matki i kupiła luksusowy apartament w Coleherne Court. Tam sprowadziła trzy przyjaciółki: Carolyn Pride (koleżankę z West Heath School), Virginię Pitman i Annę Bolton. Przez kolejne dwa lata Diana wspólnie z przyjaciółkami spędzała czas na spotkaniach towarzyskich, zakupach, gotowaniu i podróżach po Londynie. Otrzymała również pierwsze poważne oferty pracy. Najpierw opiekowała się Amerykaninem, kilkuletnim Patrickiem Robinsonem, którego rodzice przebywali w Londynie, by następnie prowadzić zajęcia dla dzieci w przedszkolu Young England Kindergarten w Pimlico, również w Londynie.
Małżeństwo
Diana została przedstawiona księciu Karolowi, księciu Walii przez jej siostrę Sarę pod koniec 1977 roku. Następca tronu przybył do rodowej posiadłości Spencerów na zaproszenie swej przyjaciółki Sary Spencer, natomiast Lady Diana przyjechała tradycyjnie do Althorp na Święta Bożego Narodzenia. Pomimo fascynacji księciem, najmłodsza córka hrabiego Spencera ustąpiła najstarszej siostrze, uznając jej większe prawa do kontaktów z następcą tronu Wielkiej Brytanii.
Bliska znajomość Sary Spencer i Karola, księcia Walii uległa poważnemu ochłodzeniu wobec wywiadu prasowego, którego Sarah udzieliła w lutym 1978 roku dwóm reporterom: Jamesowi Whittakerowi i Nigelowi Nelsonowi. W rozmowie opisała swoje relacje z Karolem i jasno powiedziała, że go nie kocha. Odtąd Karol, jeśli zapraszał Sarę to tylko w towarzystwie Diany. Sama Sarah Spencer poślubiła rok później Neila McCorquodale’a.
W listopadzie 1978 roku Diana została zaproszona na przyjęcie w pałacu Buckingham, wyprawione z okazji 30. urodzin Karola, a dwa miesiące później, w styczniu w 1979 roku Lady Di uczestniczyła w innym przyjęciu w Sandringham House, wspólnie z siostrami Sarą i Jane (która od czasu poślubienia Roberta Fellowesa w kwietniu 1978 roku przestała liczyć się jako potencjalna żona dla przyszłego króla). Wówczas kontakty między Karolem, a Dianą ograniczały się do flirtu, a sam książę Walii miał rozpocząć wtedy romans z Anną Wallace, trwający do lata 1980 roku.
Latem 1980 roku, Karol i Diana ponownie spotkali się na przyjęciu, a kilka tygodni później tańczyli na Goodwood Ball. Obserwatorzy królewscy uznają ten okres za czas, kiedy książę Walii po raz pierwszy zaczął myśleć o Lady Dianie Spencer jako potencjalnej żonie.
16 listopada 1980 roku w Sunday Mirror ukazał się artykuł pt. „Królewski pociąg miłości” (ang. The Royal Love Train), opisujący historię, w której tajemnicza blondynka dwa razy odwiedza księcia Walii w pociągu podczas postoju w Wiltshire. Prasa sugerowała, że chodzi o Dianę, czym zgorszona poczuła się zarówno rodzina królewska, jak i Spencerowie. Publikacja kwestionowała bowiem reputację Lady Diany jako osoby bez zarzutu, a także kompetencje służb specjalnych, które miały dopuścić do kontaktu następcy tronu z osobą spoza rodziny królewskiej. Oburzona matka Diany, Frances Shand Kydd wysłała w tej sprawie list do The Times.
Na przełomie lat 1980/1981 Karol, książę Walii znalazł się pod presją pałacu Buckingham, mediów i opinii publicznej. Książę, mimo 32 lat, nadal nie posiadał ani żony ani potomka męskiego, który w przyszłości mógłby odziedziczyć tron. Jednak ze znikomości ludzkiego życia zdał sobie sprawę dopiero po śmierci swego wuja i mentora, Ludwika Mountbattena, zamordowanego w zamachu przez IRA rok wcześniej. Potencjalne kandydatki zostały wyeliminowane ze względu na brak królewskiego pochodzenia (Lucia Santa Cruz, modelka Fiona Watson, aktorka Susan George), nieodpowiednią religię (katoliczka Maria Astrid Luksemburska, prawosławna Margarita z Karadżordżewiczów), brak zainteresowania ze strony Karola (Patricia Nixon, Anna Wallace), a niektóre z kandydatek na księżną Walii poślubiły innych mężczyzn (Lady Sarah Spencer, Penelopa Eastwood). Również plany matrymonialne związane z Amandą Knatchbull przekreśliła tragiczna śmierć jej dziadka.
Wobec deficytu spełniających kryteria panien, pałac Buckingham uznał Lady Dianę Spencer (anglikankę, dziewicę, wysoko urodzoną, a dodatkowo ładną, zdrową i uległą) za idealną kandydatkę na księżną Walii.
Zaręczyny
6 lutego 1981 roku Karol oświadczył się Dianie, zgodnie z królewską tradycją, na zamku Windsor. Oświadczyny zostały przyjęte i zaakceptowane przez królową Elżbietę II, jednak ich ogłoszenie przełożono m.in. ze względu na urodziny księcia Andrzeja (19 lutego).
24 lutego 1981 roku o godz. 11:00, biuro prasowe pałacu Buckingham oficjalnie ogłosiło zaręczyny księcia Walii i Lady Diany Spencer[12]. Gdy w wywiadzie zaręczynowym udzielonym telewizji BBC dziennikarz zadał pytanie: – „Czy jesteście w sobie zakochani?”, to Diana odpowiedziała bez zastanowienia: – „Oczywiście!”, tymczasem Karol: – „Cokolwiek to znaczy...”[13], powodując szereg spekulacji na temat szczerości jego uczuć do narzeczonej.
Pierwsze oficjalne wystąpienie publiczne pary od zaręczyn miało miejsce 9 marca 1981 roku w Royal Albert Hall[14]. Lady Diana Spencer spotkała się tam m.in. z Grace, księżną Monako. Również w marcu Karol wyjechał na 5-dniową, samodzielną wizytę do Australii.
27 lipca 1981 roku w Katedrze Św. Pawła w Londynie miała miejsce próba generalna przed ślubem. Tego samego dnia królowa Elżbieta II wydała bal na cześć młodej pary w pałacu Buckingham.
Ślub z księciem Karolem
29 lipca 1981 roku w Katedrze Św. Pawła w Londynie Lady Diana Spencer poślubiła następcę tronu brytyjskiego, Karola, księcia Walii. W uroczystości ogłoszonej „świętem narodowym” (ang. A bank holiday) uczestniczyło 3500 osób, 600 tysięcy ludzi pojawiło się na ulicach Londynu, a kolejne 750 mln[15] ludzi obejrzało ceremonię w telewizji.
Uroczystość poprowadził arcybiskup Canterbury, Dr Robert Runcie, a drużbami księcia Walii byli jego bracia: książęta Andrzej i Edward. Druhnami 20-letniej panny młodej zostały (w nawiasie podano wiek druhen w chwili ślubu i ich związek z parą młodą):
Lady Sarah Armstrong-Jones (17 lat, później Sarah Chatto, córka księżniczki Małgorzaty, główna druhna);
India Hicks (13 lat, wnuczka Louisa Mountbattena, mentora księcia Walii);
Sarah-Jane Gaselee (11 lat, córka przyjaciół rodziny królewskiej);
Catherine Cameron (6 lat, córka przyjaciół Karola);
Clementine Hambro (5 lat, ulubiona uczennica Diany z Young England Kindergarten)[16].
Po ślubie w pałacu Buckingham wyprawione zostało „Śniadanie weselne” (A wedding breakfast) dla 120 osób, a punktualnie o godzinie 13:10 rodzina królewska wspólnie ze Spencerami pojawiła się na balkonie królewskim[17]. W związku ze ślubem, Diana uzyskała tytuł Jej Królewska Wysokość Księżna Walii. Młoda para otrzymała 10 tysięcy prezentów i 47 tysięcy listów gratulacyjnych.
Pierwszy rok małżeństwa[edytuj | edytuj kod]
Miesiąc miodowy nowożeńcy rozpoczęli w dawnej posiadłości Louisa Mountbattena, Broadlands w hrabstwie Hampshire, gdzie spędzili trzy dni. Następnie udali się w rejs po Morzu Śródziemnym na statku Britannia, gdzie miejsce miały regularne przyjęcia i kolacje z udziałem wyższych oficerów na cześć młodej pary. Pod koniec sierpnia 1981 roku księstwo Walii powróciło do Wielkiej Brytanii, by dołączyć pozostałych członków rodziny królewskiej w szkockiej rezydencji, Balmoral. Tam Karol zauważył jednak objawy poważnych zaburzeń odżywania u żony i zaniepokojony skierował ją na konsultację do kliniki w Londynie. Szczegółowe badania medyczne, mające na celu wyleczenie księżnej z bulimii, zostały jednak przerwane, gdy okazało się, że Diana jest w ciąży.
Księżna miała jeszcze raz powrócić do badań lekarskich (Karol ponownie wysłał żonę z Balmoral do Londynu w październiku w 1982 roku), które jednak przerwała, tym razem ze względu na brak efektów.
W październiku 1981 roku książę i księżna Walii złożyli swoją pierwszą oficjalną wizytę w Walii. W trakcie 3-dniowej podróży (27-29 października) do Walii Karol i Diana odwiedzili Cardiff oraz zamek Caernarvon, miejsce inwestytury następcy tronu z 1 lipca 1969 roku. Księżna Walii wygłosiła również publicznie przemówienie, po części w języku walijskim.
5 listopada 1981 pałac Buckingham ogłosił, że Diana spodziewa się dziecka, a poród przewidziany jest na połowę następnego roku. Gdy para wybrała się na weekend do przyjaciół księcia w marcu 1982 roku, paparazzi zrobili zdjęcie, będącej w 5. miesiącu ciąży, brzemiennej księżnej, mającej na sobie tylko bikini.
W trakcie ciąży Diana zajęła się urządzeniem dwóch przyszłych domów. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami księżna wprowadziła się do prywatnej posiadłości księcia, Highgrove w hrabstwie Gloucestershire, którą Karol zakupił w lipcu 1980 roku. Para uzyskała również dostęp do apartamentów nr 8 i 9 w pałacu Kensington w Londynie.
Dzieci[edytuj | edytuj kod]
21 czerwca 1982 roku w Szpitalu Św. Marii w dzielnicy Paddington w Londynie Diana urodziła chłopca po ponad 16-godzinnym porodzie. Za pośrednictwem królewskiego biuletynu ogłoszono, że nowonarodzone dziecko waży 7Ib 1 1/2oz.[18] Po urodzeniu syna, księżna Walii popadła w depresję poporodową.
Chrzest odbył się w 82. urodziny Królowej Matki, 4 sierpnia 1982 roku w pałacu Buckingham, a udzielił go arcybiskup Canterbury, Dr Robert Runcie. Książę otrzymał cztery imiona: Wilhelm Artur Filip Ludwik (ang. William Arthur Philip Louis), na cześć: Wilhelma Zdobywcy, legendarnego króla Artura, Filipa, księcia Edynburga i zamordowanego w zamachu Ludwika Mountbattena. Rodzicami chrzestnymi zostali, m.in. król Konstantyn II Grecki i Natalia, księżna Westminsteru.
Książę William towarzyszył rodzicom w oficjalnej wizycie do Australii i Nowej Zelandii w 1983 roku, co było złamaniem tradycji królewskiej. Decyzję zabrania ze sobą dziecka, para umotywowała długim okresem podróży (45 dni). Kolejna wspólna podróż miała miejsce w czerwcu 1983 roku do Kanady.
15 września 1984 roku Diana urodziła drugiego syna, któremu nadano imiona Henryk Karol Albert Dawid (ang. Henry Charles Albert David). Jego ojcem chrzestnym został książę Andrzej. Książę Henryk jest popularnie zwany Harrym i zajmuje 4. miejsce w kolejce do tronu brytyjskiego.
Obowiązki królewskie
Pomimo bulimii, depresji, rozpadającego się małżeństwa i specyficznych relacji z mediami, Diana wykonywała swe obowiązki jako księżnej Walii. W 1982 roku (po raz pierwszy za granicą) reprezentowała królową Elżbietę na uroczystościach pogrzebowych Gracji, księżnej Monako, z którą spotkała się półtora roku wcześniej, a która zmarła w wyniku obrażeń odniesionych po wypadku samochodowym we Francji. Natomiast w lutym 1984 roku, Diana odbyła pierwszą samodzielną podróż oficjalną do Norwegii, gdzie obejrzała „Carmen” w wykonaniu London City Ballet, którego była patronem.
9 listopada 1985 roku książę i i księżna Walii rozpoczęli oficjalną wizytę państwową w Stanach Zjednoczonych, gdzie zostali powitani przez parę prezydencką: prezydenta Ronalda Reagana i pierwszą damę Nancy Reagan. W pierwszym dniu podróży w białym Domu odbyła się gala, na której pojawiły się również takie znane osobistości, jak Clint Eastwood, John Travolta, Tom Selleck czy Neil Diamond. Został tam uwieczniony jeden z najbardziej charakterystycznych momentów: taniec księżnej Walii z aktorem Johnem Travoltą. W drugim dniu Diana odwiedziła hospicjum, podczas gdy Karol pojechał zobaczyć traktat, kończący wojnę między Wielką Brytanią, a USA z 1812 roku. Para uczestniczyła również we mszy w Katedrze Waszyngtońskiej, odwiedziła Galerię Narodową, a następnie złożyła hołd poległym bohaterom na cmentarzu Arlington. Ostatniego dnia wizyty, Karol i Diana udali się do Palm Beach Florida, gdzie książę zagrał towarzyski mecz polo, a księżna wręczyła nagrody zwycięzcom[21].
23 lipca 1986 roku książę i księżna Walii uczestniczyli w ślubie księcia Andrzeja i Sary Ferguson w Opactwie Westminsterskim. Doprowadziła do tego Diana, która zaaranżowała spotkanie obojga rok wcześniej, mając jednocześnie nadzieję na zyskanie na dworze królewskim przyjaciółki i towarzyszki przy okazji oficjalnych obowiązków. Wspólne wizyty w Ascot, kolacje w Buckingham Palace czy uczestnictwo w Trooping Colours zakończyły się w 1992 roku, gdy zarówno Karol i Diana, jak i Andrzej i Sarah, ogłosili separację. Kontakty między obydwiema kobietami znacznie się pogorszyły po wydaniu przez Sarę autobiografii My Story w 1996 roku, w której ujawniono wiele szczegółów przyjaźni z księżną Walii.
W latach 1982-1992 Diana wspólnie z Karolem odbyła oficjalne wizyty do takich krajów, jak: Australia (wielokrotnie), Stany Zjednoczone, Brazylia, Indie, Kamerun, Kanada, Nigeria, Indonezja, Hiszpania, Włochy, Francja, Portugalia i Japonia. Samodzielnie wizyty księżna złożyła w krajach: Niemcy, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Węgry, Egipt, Belgia, Francja, Republika Południowej Afryki, Zimbabwe i Nepal[22].
W lutym 1992 roku książęca para odbyła wizytę do Indii w trakcie, której Diana odwiedziła symbol miłości i oddania, Taj Mahal w samotności[23].
Ostatnia wspólna wizyta zagraniczna księcia i księżnej Walii miała miejsce w 1992 roku w Korei Południowej[24].
W 1995 roku Diana odwiedziła, m.in. Argentynę, Stany Zjednoczone (pięciokrotnie), Chiny (Hongkong) oraz Włochy (Wenecję).
W 1997 roku księżna Walii złożyła zagraniczne wizyty w RPA, Angoli i Bośni, a prywatnie przebywała w Grecji i Francji.
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
Tunel Alma w Paryżu, miejsce wypadku
31 sierpnia 1997 roku o godz. 0:24 w Paryżu, Mercedes S280[27] uderzył w 13. filar tunelu Alma. Samochód, wiozący księżną, uciekał przed paparazzi w trakcie drogi z hotelu Ritz Paris (własności Mohameda Al-Fayeda) do apartamentu przy ulicy Arsène Houssaye. Siedzący po lewej stronie pojazdu, kierowca Henri Paul i Dodi Al-Fayed zginęli na miejscu. Ranni zostali: Diana i ochroniarz Dodiego, Trevor Rees-Jones. Księżna była przytomna i do ośmiu otaczających ją paparazzich (niektórzy robili zdjęcia) powtarzała „O mój Boże” i „Zostawcie mnie w spokoju”[28]. Wbrew wcześniejszym nieprawdziwym informacjom[29], żaden z pasażerów nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa.
Pierwszej pomocy udzielił księżnej doktor Frederic Mailliez, który 31 sierpnia o godzinie 0:26 przejeżdżał pod tunelem Alma. Zeznał on, że na tylnym siedzeniu rozbitego Mercedesa znalazł kobietę, która była bardzo osłabiona, jęczała. Ranna nie miała jednak kłopotów z oddychaniem i była przytomna. Wobec braku krwotoków, wydawało się również, że odniesione obrażenia nie będą stanowiły zagrożenia dla życia kobiety[30]. Po udzieleniu pierwszej pomocy i telefonie na pogotowie, doktor Mailliez odjechał z miejsca wypadku[31], nie zdając sobie sprawy, kim była ranna (z jej słów domyślił się jedynie, że to osoba anglojęzyczna)[32].
O godzinie 1:00 w nocy księżna została przewieziona do szpitala La Pitié-Salpêtriére, gdzie podjęto próby ratowania jej życia i zdrowia. Wewnętrzne obrażenia okazały się jednak zbyt rozległe. Diana zmarła o godzinie 4:00[33] w niedzielę, 31 sierpnia 1997 roku. Miała 36 lat.
Pogrzeb
6 września 1997 roku w Opactwie Westminsterskim odbył się pogrzeb Diany, księżnej Walii. Uroczystości rozpoczęły się punktualnie o godzinie 11:00, a mowę pogrzebową wygłosił brat zmarłej, Charles Spencer, 9. hrabia Spencer. Przemawiały również siostry Diany: Lady Sarah McCorquodale i Lady Jane Fellowes. Matka, Frances Shand Kydd była obecna, ale nie zabrała głosu.
Elton John, przyjaciel Diany, wykonał w hołdzie księżnej przekształconą wersję piosenki „Candle in the Wind” (pl. Świeca na wietrze). Tekst został dostosowany do Lady Di, np. słowa „Goodbye Norma Jean” (pl. Żegnaj Normo Jean) zastąpiono „Goodbye England’s Rose” (pl. Żegnaj Różo Anglii).
W trakcie uroczystości pogrzebowych wykonano również ulubiony hymn księżnej „I vow to thee my country”.
Za trumną szli: Karol, książę Walii (były mąż), Charles Spencer, 9. hrabia Spencer (brat), książę William (starszy syn), Filip, książę Edynburga (były teść), a także książę Harry (młodszy syn), który w kwiatach na trumnie ułożył kartkę podpisaną „Mamusia”.
W pogrzebie uczestniczyło wiele znanych osobistości, m.in.: Margaret Thatcher, Richard Attenborough, John Major, Tom Cruise, Nicole Kidman, Tom Hanks, Steven Spielberg, Diana Ross, Sting, Mohamed Al-Fayed (ojciec Dodiego Al-Fayeda), George Michael, Luciano Pavarotti, Bruce Oldfield, Noor, królowa Jordanii, Bernadette Chirac, Cindy Crawford, Chris de Burgh, Iman, Mario Testino, Hillary Rodham Clinton, Valentino, Karl Lagerfeld oraz Donatella Versace (siostra Gianniego Versace, w którego pogrzebie Diana uczestniczyła kilka tygodni wcześniej). Inni to przyjaciele księżnej, np.: Sarah, księżna Yorku czy Rosa Moncton (spędziła z Dianą wakacje w ostatnim miesiącu jej życia), a także przedstawiciele 106 organizacji charytatywnych, z którymi współpracowała księżna Walii. Na pogrzeb została zaproszona też Matka Teresa z Kalkuty, jednak zmarła na dzień przed pogrzebem.
Pierwotnie miejscem pochówku księżnej Walii miała być rodowa Kaplica Spencerów niedaleko Great Brington. Plany zmienił jednak jej brat, Charles Spencer, 9. hrabia Spencer ze względu na chęć zapewnienia zmarłej siostrze prywatności i umożliwienia jej synom odwiedzania grobu bez obecności turystów czy dziennikarzy[38].
Pozostają jednak kontrowersje dotyczące wyboru Althorp jako miejsca spoczynku. Po rozstaniu z Karolem Diana utraciła dostęp do posiadłości wiejskiej (wspólne dotąd Highgrove zostało zajęte przez księcia Walii), poprosiła więc brata o udostępnienie jej domku Garden House, leżącego na terenach należących do Althorp. Księżna spotkała się jednak z odmową. Hrabia Spencer odmówił, ponieważ obawiał się utraty prywatności poprzez ciągłą obecność paparazzich wokół Lady Di. Od tego czasu kontakty między rodzeństwem się ochłodziły[39].
W prywatnej uroczystości udział wzięły wyłącznie najbliższe osoby z otoczenia Diany (nie więcej niż 10 osób): były mąż, synowie, matka, rodzeństwo, bliski przyjaciel i ksiądz. Księżna została pochowana w czarnej sukni z długimi rękawami, zaprojektowanej przez jej ulubioną projektantkę, Catherine Walker. W jej dłoniach umieszczono różaniec, prezent od Matki Teresy z Kalkuty.
Wyspa została w całości poświęcona zmarłej. Posadzone 36 drzew symbolizuje każdy rok życia księżnej, a rosnące tam kwiaty należały do jej ulubionych. Starożytna świątynia nawiązuje do rzymskiej bogini Diany. Również sam wybór wyspy jest symboliczny: jest to bowiem miejsce, w którym Diana bawiła się w dzieciństwie.Diana pochodziła ze starego, arystokratycznego rodu z królewskimi koneksjami. Wywodzący swe pochodzenie od Despencera, który przybył na wyspę wraz z Wilhelmem I Zdobywcą w XI wieku, Spencerowie należeli do ścisłego otoczenia rodziny królewskiej. Diana spokrewniona była z takimi królami, jak: Henryk VII Tudor, Elżbieta I Tudor i Jakub I Stuart. Jednak najbliższe pokrewieństwo wiąże ją z królem Anglii i Szkocji, Karolem II Stuartem przez jego 4 synów, pochodzących ze związków z kochankami.
Diana była jedynym dzieckiem 8. hrabiego Spencera, które za rodzica chrzestnego nie miało żadnego z członków rodziny królewskiej[52].
Diana rozpoczęła modę na swetry z motywem czarnej owcy. David Bowie miał kupić jedną z kopii tego swetra[53].
Diana była pierwszą od 300 lat Angielką, która poślubiła następcę brytyjskiego tronu[54].
Po śmierci księżnej, do Pałacu Kensington przysłano 175 tysięcy listów i 150 tysięcy kartek, a do Pałacu Św. Jakuba 200 tysięcy listów.
.jpg)
Komentarze
Prześlij komentarz